ثبت کارهای خوب بچه‌ها

25 Tir 91

مسابقه کتاب‌خوانی خیلی خوبی داشتیم

سال‌ها پیش برای بچه‌ها یک مسابقه کتاب‌خوانی برگزار کردیم1. مسابقه این‌طوری بود که بچه‌ها کتاب مورد علاقه‌شان را مطالعه می‌کردند و پاسخ سوال‌هایی را که ما طراحی کرده بودیم، می‌نوشتند. یک نرم‌افزار هم درست کرده بودیم که ورقه‌های سوال را آماده کند و امتیازهای بچه‌ها در آن ثبت شود. از طرح‌مان استقبال زیادی شد، اینقدر که بچه‌ای ۱۱ ساله در یک تابستان ۶۵ کتاب خواند2. خیلی برای برگزاری این مسابقه زحمت کشیدیم؛ مثلا با مغازه‌ها قرارداد بسته بودیم تا پول‌هایی را که چاپ می‌کنیم از بچه‌ها بپذیرند، یا اینکه یک تابستان، دعوت‌نامه‌ای با اسم هر کدام از بچه‌ها تهیه کردیم و رساندیم به خانه‌شان. با این همه تلاش برای‌مان خیلی عجیب نبود که صبح‌ها کتابخانه را باز کنیم و بچه‌ها به داخل هجوم بیاورند. اگر دوست دارید قصه این مسابقه را بشنوید، سری به سایت رقابت بزنید.

برگزاری مسابقه کتاب‌خوانی واقعا یک موفقیت بود؛ البته بستگی دارد به کجا که رسیدیم، بگوییم موفق شدیم. قله بعدی که پیش رو داشتیم این بود که مسابقه را در جای‌جای ایران اسلامی برگزار کنیم. ایده این بود که باید زحمت دیگرانی را که می‌خواهند چنین طرحی را اجرا کنند، کم کنیم. یعنی همه مجبور نباشند کتاب بخوانند و سوال طراحی کنند. نرم‌افزار را توسعه دادیم تا سوال‌هایی که در یک کتابخانه طراحی می‌شود، برای دیگر مجموعه‌ها هم قابل دریافت باشد. همچنین نرم‌افزار می‌توانست نقاشی‌هایی برای رنگ‌آمیزی، راهنمای تهیه کاردستی، آزمایش‌های علمی و حتی مستند‌هایی که بچه‌ها به همراه خانواده ببینند را مدیریت کند. به این ترتیب یک تیم خلاق برای تهیه محتوی زحمت می‌کشید و بچه‌ها در نقاط دور افتاده هم می‌توانستند این فعالیت‌ها را انجام دهند3. توان زیادی برای افزودن این ویژگی‌ها به نرم‌افزار گذاشتیم.

نرم‌افزار آماده شد، یک سایت هم برایش درست کردیم و بعد سعی کردیم آن را معرفی کنیم به کسانی که فعالیت فرهنگی می‌کنند. دوستی کمک‌مان کرد تا در هفته‌نامه ۹ دی خبر چاپ کنیم. بعد هم سایت رجا خبر را زد. مصاحبه با سایت تریبون هم با فاصله کوتاهی انجام شد. بعضی از آنهایی که آرزو داشتیم، بشنوند، شنیدند و تماس گرفتند. آدم‌هایی با تجربه‌های خوب فرهنگی، می‌خواستند طرح ما را اجرا کنند. بهتر از این نمی‌شد. حتی پدری تماس گرفته بود که برای فرزندانش این طرح را اجرا کند4!


  1. در واقع بزرگترها برگزار می‌کردند و من هم توفیق هم‌راهی داشتم.

  2. باورش هنوز برای من هم مشکل است؛ اگرچه از نزدیک دیده‌ام.

  3. این آرزوها هنوز هم چندان دست‌نیافتنی به نظر نمی‌رسند.

  4. به ایشان گفتم که مسابقه را درست کرده‌ایم برای بچه‌هایی که از داشتن پدری مثل شما محروم هستند.

18 Ordibehesht 93

اجرای مسابقه کتاب‌خوانی واقعا سخت بود

بعد از تلاشی که برای تکمیل و معرفی طرح کردیم و حتی نتیجه مختصری که از ابراز علاقه‌ها گرفتیم، خیلی تاسف برانگیز بود که هیچ موفقیتی در گسترش مسابقه نداشتیم. یعنی هیچ‌کدام از تماس‌ها منجر نشد به برگزاری مسابقه و این یعنی مشکل از خود طرح است. اگر یک جوان فعال بخواهد چنین مسابقه‌ای را اجرا کند باید خودش را وقف آن کند و خون دل بخورد. باید امکانات تهیه کند؛ کامپیوتر، پرینتر و جایی برای استقرار این چیزها داشته باشد. کتاب بخرد و ما خیلی که هنر کنیم، می‌توانیم بار طراحی سوال را از دوش او برداریم. تازه بگذریم از آموزش نرم‌افزار و مقاومت انسان‌ها در مقابل تغییر. در یک جمله می‌توان گفت که طرح ما، امکانات نیاز داشت و سخت هم بود؛ یعنی گاو نر و مرد کهن می‌خواست.

مهمترین عنصر طرح کتاب‌خوانی، رقابتی پرشور بین بچه‌ها برای انجام کارهای خوب بود. در مسابقه ما کتاب خواندن، نقاشی کشیدن، آزمایش کردن، ساختن کاردستی و چیزهایی از این قبیل بود. به این فکر کردیم که بچه‌ها می‌توانند کارهای خوب خیلی بیشتری انجام دهند تا جایزه بگیرند؛ به مسجد بیایند یا قرآن حفظ کنند حتی اگر خیلی کوچک باشند، مثلا در یک مهد کودک، همینکه غذایشان را کامل بخورند بچه خوبی هستند.

تصمیم گرفتیم نرم‌افزاری برای ثبت کارهای خوب بچه‌ها درست کنیم. نرم‌افزاری که مربی را مجبور نکند کار جدیدی انجام بدهد. یعنی اگر تا حالا برای اینکه بچه‌ها به مسجد بیایند، به آنها امتیاز می‌داده؛ همین کار را ادامه دهد و فقط در نرم‌افزار ما آن را ثبت کند. نه اینکه آرزوهای قبلی‌مان را فراموش کرده باشیم. باز هم می‌خواهیم بچه‌ها را کتاب‌خوان کنیم؛ منتها جوری که برای مربی آسان باشد. مثلا بچه‌ها کتاب دلخواه‌شان را انتخاب کنند و بعد از مطالعه، آن را برای مربی تعریف کنند.

امروز بچه‌ها این کارهای خوب را انجام می‌دهند، منتها کسی خبردار نمی‌شود؛ مثلا نمی‌دانیم چند بچه خوب، شبها به نماز مغرب می‌آیند. مشاهده این کارهای خوب بچه‌ها، همه‌مان را به آینده امیدوار می‌کند؛ مخصوصا پدر و مادرها را. همچنین با نمایش این وقایع در سایتی مربوط به هر مجموعه فرهنگی، امکان الگوبرداری این مجموعه‌ها از کارهای هم میسر می‌شود. مثلا اگر در یک مسجد حفظ سوره‌های جزء ۳۰ برای بچه‌ها به عنوان کار خوب ثبت شود، دیگر مساجد هم به انجام آن تشویق می‌شوند.

برای اینکه استفاده از نرم‌افزار آسان باشد، سراغ گوشی‌های موبایل رفتیم و اولین کار خوبی که انتخاب کردیم، حضور بچه‌ها در مسجد بود. عزم‌مان جزم بود که تا قبل از شروع تابستان، نرم‌افزار آندروید را آماده کنیم.

11 Mehr 93

ثبت حضور بچه‌ها در نماز

اوایل تابستان، نرم‌افزار با حداقل ویژگی‌های لازم آماده شد. یعنی مربی می‌توانست برای هر روز مشخص کند که کدام بچه‌ها در نماز حاضر شده‌اند. برای ثبت نام بچه‌ها هم کافی بود از آنها عکس بگیرد؛ عکسی که با موبایل گرفته می‌شود، خیلی زنده‌تر از عکس پرونده بچه‌ها در مدرسه است:

هر چند وقت یک‌بار، مربی باید داده‌ها را برای سایت ارسال کند. یعنی مجبور نیست همیشه به شبکه متصل باشد، مخصوصا که آرزو داریم در نقاط دور افتاده هم از نرم‌افزار ما استفاده شود. داده‌های ارسال شده، در سایت مسجد نمایش داده می‌شوند:

دوست داریم برسد آن روزی که در صفحه مخصوص هر کدام از این بچه‌ها، کتاب‌های خوانده شده، سوره‌های حفظ شده و کلی کار خوب دیگر ثبت شده باشد. ولی فعلا فقط مشخص است کدام بچه‌های خوب، هر روز به نماز آمده‌اند:

اولین اجرای این طرح در مسجد شهرک امید انجام شد؛ یعنی خود آقا محسن ایمانی که در توسعه نرم‌افزار مشارکت داشت، اجرا را هم بر عهده گرفت. بعد از یک تابستان می‌توانیم بگوییم که نرم‌افزار کمی چکش‌کاری شده و حالا می‌خواهیم سراغ مجموعه‌های دیگر برویم. البته مسجد دیگری هم اواخر تابستان اضافه شد که گوشی مناسب نداشتند و ما برای‌شان یک مدل قدیمی جور کردیم تا بتوانند شروع کنند.

تا حالا بیشتر روی فعالیت‌های جمعی بچه‌ها تمرکز داشته‌ایم؛ یعنی مثلا اینکه گروهی از بچه‌ها شب به نماز مغرب آمده‌اند. ولی بعضی از کارهای خوب فردی هستند؛ مثل کتاب خواندن یا حفظ کردن یک سوره. همچنین به این فکر کردیم که وقتی چند مربی با بچه‌ها سروکار دارند، هر کدام بتوانند بخشی از فعالیت‌های بچه‌ها را ثبت کنند. این ویژگی‌ها آماده شده و حالا نیاز به مجموعه‌های پیش‌گامی داریم که با استفاده فعالانه از نرم‌افزار به ارتقای آن کمک کنند. با چند مجموعه صحبت کرده‌ایم که قرار است شروع کنند.